مسجد دو مناره از آثار تاریخی شهر سقز در غرب ایران است . مسجد در خیابان امام خمینی ، در بافت قدیمی سقز واقع است . تاریخ احتمالی ساخت آن را پایان دوره افشاری و آغاز دوره زند دانسته ‌اند . بالای مسجد ، دو مناره بلند قرار دارد و به همین دلیل به مسجد دو مناره شهرت دارد .
مسجد دو مناره واقع در محله ی میان قلعه ( ناو قه لا ) و در دامنه ی تپه ای تاریخی به نام " نارین قلعه " قرار دارد و تا چند سال پیش هم آثار قلعه ای قدیمی بالاتر از مسجد به چشم می خورد . این مسجد دارای دو مناره ی نسبتا بلند آجری بوده که انتهای مناره ها با شش ستون استوانه ای به سقف منتهی می شوند . مناره ها دارای تزئینات و کاشی کاری های زیبائی هستند که نقوش و تزئینات مناره ی شرقی با غربی متفاوت است . گمان بر این است مناره ها به علت ساخت ناهم زمان آنها و یا تخریب و سپس باز سازی مجدد یکی از آنها توسط معمار دیگری ، با هم متفاوتند . در داخل مناره پله هایی مدور قرار داشته که موذن با بالا رفتن از آن اذان می گفته است . تحقیقات تاریخی روی مسجد نشان می دهد که شالوده ی اصلی متعلق به دوره ی صفویه است که در دوره های زندیه و قاجاریه تعمیر و بازسازی گردیده است .

بقیه در ادامه مطلب...

 

 

مصالح به کار رفته در بنای این مسجد شامل خشت و خام ، ‌ملات گل ، سنگ های لاشه و ‌چوب است .
احتمالا حوض خانه مسجد که گنبدی بر فراز آن قرار دارد و محل وضوی نمازگزاران است قدیمی تر از مسجد کنونی و متعلق به دوران صفویه می باشد .

مسجد دارای شبستانی با چهار ستون قطور چوبی به نشانه چهار خلیفه اهل سنت است . شبستان مسجد به مساحت تقریبی 130 متر مربع و در جهت جنوبی در مسیر ( قبله ) دارای سه پنجره بوده که وسطی محراب مسجد است و به همت کارشناسان میراث فرهنگی به سبک و سیاق دوران قدیمی مورد بازسازی قرار گرفته است . در داخل شبستان مسجد سکویی به مساحت دو سوم طول شمالی شبستان وجود دراد که محلی برای تدریس و بحث و گفتگو و حتی استراحت مسافران بوده است . وجود این گونه سکو ها در مساجد قدیمی سقز به چشم می خورد ، برای نمونه مسجد تاریخی روستای مولانا آباد متعلق به حضرت شیخ حسن مولانا آبادی از علما و عرفای دوره ی زندیه را می توان نام برد .  در ضلع جنوب غربی ، ایوان ستوان دار ( مصلای تابستانی ) ساخته شده . در دیوار های مسجد از کاشی‌ های صابونکی با طرح سرو ( درخت زندگی ) ، کار استاد علی اصفهانی برای تزئین استفاده شده ‌است .

بانی اصلی مسجد مطابق یکی از اسناد تاریخی شخصی به نام " شیخ حسن کاکه سور " بوده است البته بعضی از معتمدین و قدمای شهر آن را منتسب به حضرت شیخ حسن مولانا آباد می دانند . ستون های داخلی مسجد چهار تا هستند که به نشان چهار خلیفه ی اسلام بنیاد نهاده می شدند . پایه های این ستون ها سنگی اما خود ستون ها چوبی هستند .

در بیرون از فضای مسجد محل حوض خانه و وضو خانه قرار دارد که آب آن توسط قناتی ( کاریز ) ی قدیمی منشعب از چشمه ای به نام کانی سفید در 5 کیلومتری محل مسجد می باشد که بعد از طی مسیری طولانی و رفتن به حمام حاجی صالح از بنا های دوره ی صفوی به مسجد می رسد . حوض مسجد دارای گنبدی آجری با روزنه ای مدور می باشد و کف آن سنگ فرش است . این مسجد و حوضخانه ی آن در سال های اخیر به عنوان اثر ملی در فهرست آثار ملی کشور شناخته شده اند .

 

نوشته شده در سه شنبه 90/1/9ساعت 12:48 عصر توسط کاوه محمدکریمی نظرات ( ) |